Ik kan minder goed denken of onthouden na corona (2024)

• U merkt bijvoorbeeld 1 of meer van deze dingen:
  • U vergeet veel dingen.
  • U bent snel afgeleid.
  • U kunt slecht tegen prikkels.
• Bij de meeste mensen gaan deze klachten weer over.
• Doe 1 ding tegelijk. Bouw de dingen die u elke dag moet doen langzaam op.
• Duren uw klachten langer dan 3 maanden? Dan kan uw arts u doorsturen voor hulp en steun.

Na corona kunt u klachten blijven houden. Dit zijn de klachten die het meest voorkomen:

• moe zijn
• benauwd zijn of moeilijk ademen
• minder goed ruiken of proeven
• niet fit voelen of problemen met bewegen
• problemen met denken, uw aandacht ergens bijhouden of dingen onthouden

U kunt 1 van deze klachten hebben. Of meer klachten tegelijk. U kunt ook andere klachten na corona hebben.

Mensen noemen klachten die lang blijven na corona ook wel:

• post-covid-19-syndroom
• long-covid (dit is Engels: 'long' betekent 'lang')

Om beter te worden na corona gebruikt uw lichaam veel energie. En corona heeft misschien veel gevoelens en emoties bij u losgemaakt. Hiermee omgaan kost veel energie. Hierdoor blijft er minder energie over voor uw hersenen.
U kunt hierdoor na corona bijvoorbeeld problemen hebben met denken of uw aandacht ergens bijhouden. Of erg moe zijn.

Wat precies de oorzaak is van problemen met denken of onthouden na corona, is onbekend.

Iedereen kan klachten krijgen en lang houden na corona. Waarschijnlijk is de kans om lang klachten te houden groter als u erg ziek was door corona. En als u meteen veel klachten had toen u corona kreeg. Maar ook mensen die niet erg ziek waren kunnen lang klachten houden.

Ook al weten we niet goed waardoor uw klachten na corona komen, u kunt er wel veel last van hebben.

U merkt bijvoorbeeld 1 of meer van deze dingen:

• U vergeet veel dingen. Bijvoorbeeld afspraken, namen van mensen, of in de winkel wat u wilde kopen.
• U kunt niet op een woord komen.
• U bent steeds spullen kwijt.
• U moet een tekst vaker lezen voordat u onthoudt wat er staat.
• U kunt zich niet goed concentreren of u bent snel afgeleid.
• U merkt niet dat iemand tegen u praat, als u met iets anders bezig bent.
• U kunt slecht tegen prikkels, zoals licht en geluid.
• U kunt maar 1 ding tegelijk doen.
• U kunt problemen minder snel oplossen dan voordat u corona kreeg.
• U vindt het moeilijk om aan een activiteit te beginnen, u weet niet waar u moet beginnen. U bent het overzicht kwijt.
• U kunt uw werk, school of studie niet doen zoals u gewend was.
• Samen zijn met familie, vrienden of anderen is niet meer hetzelfde als voor corona. Bijvoorbeeld omdat u moeilijk gesprekken kunt volgen of u zich ongemakkelijk voelt door uw klachten.

De klachten zijn niet bij iedereen hetzelfde en wisselen vaak. U kunt er de ene dag veel last van hebben en een andere dag minder.
Mensen die deze klachten hebben, noemen het ook wel ‘hersenmist’ of ‘brain fog’.

U kunt ook andere klachten hebben na corona. Bijvoorbeeld:

• moe zijn
• benauwd zijn of moeilijk ademen
• niet fit zijn
• minder ruiken of proeven
• bang of somber zijn

Dit kan helpen als u minder goed kan denken of onthouden na corona:

• Doe 1 ding tegelijk. Probeer niet meer dingen tegelijk te doen.
• Bouw de dingen die u elke dag moet doen langzaam op. Doe steeds een beetje meer. Doe op een goede dag niet meer dan op een slechte dag.
• Wissel af tussen dingen doen en rust nemen.
• Vraag anderen om rustig en duidelijk met u te praten. Vraag bijvoorbeeld of ze dingen willen herhalen of willen opschrijven voor u.
• Neem de tijd om dingen te onthouden. Herhaal de dingen die u moet onthouden een paar keer in uw hoofd.
• Leg spullen altijd op dezelfde plek terug.
• Schrijf de dingen op die u niet wilt vergeten. Bijvoorbeeld in een dagboekje, agenda of uw telefoon.
• Lees vaak na of u niets vergeten bent.
• Zet de tv en radio uit als u er niet naar kijkt of luistert.
• Leg uw telefoon weg als u hem niet gebruikt. U kunt ook de meldingen van apps en berichtjes uitzetten. Dan wordt u niet steeds gestoord en heeft u minder prikkels. U kiest zelf het moment om uw berichten te lezen.
• Maak een planning voor de dag en voor de hele week:
  • Verdeel de dingen die u wil doen over de dag en over de week.
  • Plan niet te veel op 1 dag.
  • Plan dingen die moeten en die u energie kosten. Maar plan ook leuke dingen die u energie geven.
  • Plan ook momenten van rust in. Bedenk daarbij goed waarvan u echt uitrust. Na corona is dit niet altijd hetzelfde als voor corona.
• Durf mensen om u heen om hulp te vragen. Vertel uw familie, vrienden en misschien ook uw collega’s over uw problemen door corona. Leg uit hoe u het voor u is. Mensen kunnen er dan rekening mee houden en dingen voor u doen.

Gezonde manier van leven

Voor iedereen die klachten heeft na corona, is het belangrijk om gezond te leven. Hierdoor kan uw lichaam beter genezen. Maar ook uw klachten kunnen minder worden.

• Eet gezond, met genoeg calorieën en eiwitten. 
• Beweeg elke dag. Doe wat u fijn vindt en wat bij u past. Bijvoorbeeld tuinieren, klusjes doen in huis, fietsen of wandelen. Begin rustig. Ga steeds een beetje meer bewegen.
• Zorg voor een goede slaap.
• Neem tijd om te ontspannen. Bijvoorbeeld door te luisteren naar muziek, een douche te nemen, te lezen of te wandelen. Mindfulness, yoga of ontspannings-oefeningen kunnen ook helpen.

Er zijn geen medicijnen waardoor u beter kunt denken of onthouden na corona.

Vitaminepillen slikken helpt niet om beter te denken of onthouden.

Worden uw klachten niet minder met de adviezen? U kunt dan een afspraak maken met uw (huis)arts.

Uw (huis)arts zal u vragen stellen. Bijvoorbeeld:

• Welke klachten had u tijdens corona?
• Welke klachten heeft u nu?
• Hoe slaapt u?
• Van wie krijgt u hulp?
• Heeft u nog andere klachten?
• Welke invloed hebben de klachten op uw gezin? En op de dingen die u elke dag doet thuis of op het werk?

Een bloedonderzoek of hersenscan is niet nodig of zinvol. De uitslagen van deze onderzoeken zijn na corona meestal normaal. Ze laten niet zien waardoor u minder goed kunt denken of onthouden.

Soms is corona niet de oorzaak van uw klachten. Als uw (huis)arts dit denkt, dan kan uw arts dit verder (laten) onderzoeken.

Heeft u lang klachten? Dan kan uw (huis)arts u doorsturen voor hulp en steun. U bespreekt samen met uw (huis)arts welke hulp het beste bij u past.

Hulp van een ergotherapeut

Uw arts kan u doorsturen naar een ergotherapeut als u langer dan 3 maanden klachten heeft.

• Een ergotherapeut kan u helpen om uw energie weer op te bouwen. En om uw energie beter te verdelen over de dag. Bijvoorbeeld door samen een dag-planning te maken. U kijkt dan samen wat u wel en niet kunt doen op 1 dag.
• De therapeut kan u helpen om met uw problemen met denken en onthouden om te gaan. Ook kunt u tips krijgen om prikkels te verminderen. U kijkt bijvoorbeeld samen of u dingen op een andere manier kunt doen. De therapeut kan met u oefenen.
• De therapeut kan u helpen om de dingen die u elke dag doet op een andere manier te doen. Bijvoorbeeld het huishouden beter organiseren of zorgen dat u bij het koken geen stappen meer vergeet. Of helpen met uzelf verzorgen, werken, studeren, fietsen, sporten of hobby’s.

Hulp van een praktijkondersteuner of psycholoog

• Door problemen met denken en onthouden voelt u zich misschien bang of somber. Bang of somber zijn kunnen ook zorgen voor problemen met denken en onthouden. Om alles te verwerken zijn afleiding en ontspanning belangrijk. Maar ook aandacht voor wat u heeft meegemaakt. Misschien is dit door uw klachten moeilijk voor u.
• U kunt hulp krijgen bij het verwerken. Praat bijvoorbeeld met de praktijkondersteuner in uw huisartsenpraktijk of met een sociaal werker. U kunt hierom vragen bij uw huisarts.
• Lukt het niet om het allemaal te verwerken? Blijft u somber of bang? Dan kan uw huisarts u doorsturen naar een psycholoog voor gesprekken en therapie.

• Van alle mensen met klachten na corona, heeft ongeveer de helft na 3 maanden geen klachten meer. Dit is zo voor alle soorten klachten na corona.
• Bij de meeste mensen die na 3 maanden nog wel klachten hebben, gaan de klachten weg in de maanden erna.
• Weinig mensen houden langer dan 6 maanden klachten.

Hoe dit precies is voor minder denken of onthouden, weten we niet.

Door uw klachten heeft u misschien problemen op uw werk. U kunt hierover praten met uw bedrijfsarts of verzekeringsarts.

Wordt u na een tijd niet beter met hulp? Of denkt uw huisarts dat uw klachten een andere oorzaak hebben? Dan stuurt uw huisarts u misschien door naar een specialist voor meer onderzoek. Bijvoorbeeld een neuroloog, neuro-psycholoog of revalidatie-arts.

Soms houdt u lange tijd 2 of meer klachten tegelijk. Als het nodig is, kan uw arts besluiten om u door te sturen. Bijvoorbeeld naar het ziekenhuis waar meer artsen en therapeuten samen naar uw klachten kijken. Zoals een arts speciaal voor ouderen, een longarts, een psycholoog en een revalidatie-arts. Zij bespreken dan samen welke behandeling voor u het beste is.

Blijft u erg lang minder goed denken of onthouden na corona? En worden uw klachten niet minder met de adviezen? Dan kunt u een afspraak maken met uw huisarts. Uw huisarts kijkt samen met u welke hulp voor u goed kan zijn.

Bel ook op werkdagen uw huisarts als 1 of meer van deze dingen voor u kloppen:

• U denkt dat uw geheugen snel slechter wordt.
• U heeft last van uw klachten bij de gewone dingen die u op een dag doet.
• Uw klachten worden steeds erger en het is niet meer zoals vroeger.

• Op PostCovidNL vindt u informatie, video’s en persoonlijke verhalen. U kunt er ook in gesprek gaan met andere mensen die lang klachten hebben na corona.
• C-support is voor mensen die 3 maanden of langer klachten hebben na corona. U krijgt daar advies en steun bij uw klachten, uw werk en uw sociale leven.

We hebben deze tekst gemaakt met:

• de richtlijn voor zorgverleners over klachten die lang duren na corona
• de richtlijn voor huisartsen over klachten die lang duren na corona